Je zit in je eindexamenjaar of je staat op het punt om er aan te beginnen. Waarschijnlijk denk je maar één ding: STRESS! Dit is geen gekke gedachte, nu het laatste jaar op de middelbare school best wat spannende dingen met zich mee brengt. Je moet ineens écht presteren, omdat je toekomst op het spel lijkt te staan. In onderstaand artikel zullen een aantal (hele) nuttige tips worden behandeld die ervoor gaan zorgen dat je het examenjaar gaat rocken! Eerst zal kort aan bod komen hoe het jaar er voor je uit zal zien.
Examenjaar: zo werkt het
Het examenjaar is het laatste jaar van je middelbare schoolopleiding. Dit jaar begint na de zomervakantie, precies zoals je gewend bent van de voorgaande jaren. Verder zijn er echter weinig overeenkomsten te vinden. Het eindexamenjaar is namelijk een bijzonder jaar, waarin dingen nét wat anders zullen gaan dan voorheen. In de eerste maanden zal je dit bijna niet merken, omdat je in de meeste gevallen nog gewoon lessen zult volgen. Wel zal je aan de docenten merken dat zij vaker de nadruk zullen leggen op meer algemene leerstukken om je alvast voor te bereiden op de examens.
Hoe verder het jaar zich vordert, hoe meer de focus zal liggen op de examens. Het is belangrijk dat je de schoolexamens (SE’s) onderscheidt van de centrale examens (CE’S). Ze tellen beide mee voor je diploma, alleen SE’s zijn meer reguliere toetsen of proefwerken. Deze maak je gaandeweg het laatste schooljaar. De CE’s zijn de ‘échte’ examens aan het einde van het jaar (in een sportzaal). De kans is groot dat jouw middelbare school een bepaalde periode heeft gereserveerd voor de voorbereiding van je examens. Je zal dan geen nieuwe stof meer krijgen, maar slechts oefenen met de stof uit de afgelopen jaren.
Alle SE’s en CE’s achter de rug? Dan zullen je cijfers bepalen of je ook daadwerkelijk een diploma krijgt. Soms haal je een examen niet in één keer; dat is helemaal niet erg. Je kan dan in de meeste gevallen gebruik maken van een tweede gelegenheid. Zo kan je je diploma alsnog in hetzelfde jaar halen als je klasgenoten en vrienden. Alles in orde? Dan ben je nu klaar voor een volgende levensfase. Je studeert verder of je kiest ervoor om te gaan werken.
Tips voor het eindexamenjaar
Het examenjaar kan erg spannend zijn, zeker wanneer je je realiseert hoe snel de tijd gaat. Voor je het weet zit je aan een tafeltje met een examen voor je neus. Met onderstaande tips zal je examenjaar een stuk relaxter aanvoelen.
1. Relativeer
Eindexamens geven je snel het gevoel dat er nog maar weinig andere dingen in de wereld bestaan. Je bent alleen maar gefocust op het behalen van goede cijfers en op het beheersen van de stof. Het is wellicht een prettige gedachte dat de meeste mensen de eindexamens achteraf reuze vonden meevallen. Vraag iemand op het MBO, HBO of de universiteit maar eens hoe stressend hij of zij de eindexamens heeft ervaren. De kans is groot dat je een antwoord terug krijgt als: ’toen vond ik het heel spannend, maar het was een lachertje in vergelijking tot de druk die ik nu ervaar’. Eindexamens zijn ook maar toetsen. Bereid je voldoende voor, maar onthoud dat er meer is in de wereld.
2. Gebruik YouTube
YouTube en eindexamens gaan hand in hand met elkaar. Leerstof uit boeken en lessen kan soms erg saai overkomen en is vaak lastig te verwerken. Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer leerlingen tegenwoordig gebruik maken van YouTube. Het zal je verbazen hoeveel leraren een YouTube kanaal hebben waarop studiestof op een hele begrijpelijke wijze wordt uitgelegd. Zo kan je altijd kiezen voor de leraar die je het prettigst les vindt geven. Het fijne aan YouTube is dat je video’s zo vaak kunt terugkijken als je wil en ze uiteraard altijd op pauze kunt zetten. Video’s zijn te vinden voor praktisch alle vakken. Het maakt dus niet uit of het gaat om natuurkunde, muziek of Nederlands.
3. Maak een planning die werkt
Het is natuurlijk een ontzettende cliché, maar het werkt wel. Plannen is één van de belangrijkste dingen wanneer het gaat om het behalen van goede resultaten voor je examens. Mensen die niet plannen hebben veel meer tijd nodig om hetzelfde resultaat te behalen. Voor iedereen bestaat er weer een andere methode van plannen die goed werkt. Zo kan je bijvoorbeeld een klassieke planning schetsen op papier of kan je er juist voor kiezen om je dag te ’time blocken’ in je digitale agenda. Sommige mensen vinden het fijn om per uur wat anders te doen, terwijl anderen juist elke vijf minuten een andere taak willen hebben. Vind dus een manier die werkt voor jou! Voor ons werkt time blocking in combinatie met de pomodoro techniek (heel) goed. We schreven er eerder een artikel over.
4. Let op je lifestyle
Je lifestyle kan je aardig belemmeren wanneer het gaat om het doen van een goede voorbereiding voor je examens. Heb je het gevoel dat je bijna altijd moe bent of heb je bijna elke dag wel last van lichamelijke kwaaltjes? Dan is de kans groot dat je levensstijl niet helemaal op orde is. Het is voornamelijk belangrijk om goed te letten op voeding, sport en slapen. Er wordt vaak te lichtzinnig over deze factoren gedacht. Maar zeg nou eens eerlijk: eet je nou daadwerkelijk zo perfect en slaap je ook daadwerkelijk 8 uren effectief? Probeer heel eerlijk te zijn tegenover jezelf als het gaat om dit soort dingen. Ter illustratie een klein voorbeeldje: wanneer je om 00.00 uur in bed gaat liggen en nog een half uur op je telefoon kijkt, heb je niet 8 uur geslapen wanneer je om 8.00 wakker wordt. Een goede levensstijl zal je levenskwaliteit direct verhogen, met als gevolg betere resultaten voor je examens.
5. Heb zelfvertrouwen
Er wordt wel eens gezegd: je wordt wat je denkt. Daarmee wordt bedoeld dat je gedachten kunnen bepalen hoe aspecten van je leven verlopen. Wanneer je erg negatief het eindexamenjaar ingaat en het gevoel hebt dat je al je examens gaat verknallen, dan is de kans groter dat dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren. Ga je juist met goede moed je examenjaar in en heb je veel zelfvertrouwen, dan is de kans op goede resultaten een stuk groter. Hierbij dient wel gezegd te worden: overdrijf niet. Je kan héél veel zelfvertrouwen hebben; maar wanneer je niet leert, zal je geen goede resultaten behalen. Heb dus zelfvertrouwen, maar overschat jezelf zeker niet. Het is belangrijk om naar balans te zoeken.
6. Luister niet naar ongevraagd advies
Voor elk examen dat je in je leven gaat maken, zijn er altijd wel een paar personen die je gaan voorzien van ongevraagd advies. Als je al deze personen zou moeten geloven, zijn de meeste examens praktisch onhaalbaar en probeert de school je altijd te ‘naaien’. Bij deze een kleine geruststelling: wanneer je voorbereid bent, zijn examens vaak goed te doen en jouw school probeert je zeker niet in de val te lokken. Horrorverhalen over eindexamens komen vaak van mensen die het zelf niet hebben gehaald en het daardoor heel moeilijk willen laten overkomen. Wanneer het piece of cake zou zijn, zouden zij immers dommer overkomen. Doe jezelf een plezier en neem alleen advies aan van mensen die dit ook objectief kunnen geven. Denk bijvoorbeeld aan je docenten of de decaan.
7. Gebruik samenvattingen
De samenvatting moet wel één van de beste uitvindingen ooit zijn. Het hebben van een goede samenvatting kan je namelijk ontzettend veel tijdswinst opleveren en daarnaast geeft het veel rust. De stof zal in een samenvatting veel gemakkelijker en overzichtelijker overkomen. Maar hoe kom je aan zo’n samenvatting? Je kan hem natuurlijk altijd zelf maken, maar hier gaat wel veel tijd in zitten. Als je er eentje gemaakt hebt, zou je het kunnen overwegen om deze ook te verkopen. Zo verdien je wat bij met de samenvattingen die je maakt. Of het winstgevend is? Wij schreven er een uitgebreid artikel over. Je kan er uiteraard ook voor kiezen om samenvattingen te kopen. Je kan deze kopen van een particulier, maar ook van een erkend bedrijf of een uitgever. Het is belangrijk dat je zelf een afweging maakt. Er staat veel op het spel, dus zorg voor een kwalitatieve samenvatting waar je vertrouwen in hebt.
8. Speel met de stof
Leren is soms net spelen. Wanneer je stof tot je neemt, kan dit erg droog aanvoelen. Soms zal je het gevoel hebben dat je de stof na een paar minuten alweer bent vergeten. Om dit tegen te gaan, is het belangrijk dat je actief speelt met de stof. Maak bijvoorbeeld zelf wat flashcards, zodat je jezelf kan overhoren. Een andere methode die veel wordt gebruikt is het hebben van een fictieve gesprekspartner. Beeld je in dat je tegenover iemand zit die graag alles wil weten over het onderwerp waar jij over aan het leren bent. Vertel deze persoon in je hoofd (of hardop) alles over het onderwerp. Loop je ergens vast? Dan weet je waar de lastige punten voor jou zitten en kan je hier meer over leren. Actief leren = effectief leren.
9. Oefenen, oefenen, oefenen
Wil je een geheimpje horen? Praktisch alle examens van een vak zijn hetzelfde. Wanneer je veel oefent met oude examens van de voorgaande jaren, is de kans groot dat je een aantal vragen zal herkennen tijdens het échte examen. Uiteraard zullen de vragen soms wat anders worden geformuleerd en zullen wat gegevens worden aangepast, maar in de basis zullen vragen uit oude examens altijd terugkomen. Feit is nou eenmaal dat er elk jaar meerdere examens van een vak moeten worden gemaakt. Uiteindelijk bestaan er dus honderden ‘unieke’ examens. Het is onmogelijk om voor al deze examens vragen te bedenken die allemaal anders zijn. Maak hier gebruik van door te blijven oefenen. Dit is één van de belangrijkste tips voor het rocken van je centrale examens.
10. Blijf niet hangen na het examen
Wanneer je een examen hebt gemaakt en de deur van de zaal opent om deze te verlaten, zal je de eerste verhalen al horen. Wat was het antwoord op die ene vraag over die luchtballon en waarom was het antwoord C bij vraag 9? Iedereen zal zijn persoonlijke theorieën de wereld ingooien. Hier is natuurlijk niets mis mee, maar het kan aardig vervelend zijn wanneer je onzeker bent over het examen dat je hebt gemaakt. Onthoud altijd: als iedereen alleen maar goede antwoorden had, had iedereen een 10 (en dat is zeker niet het geval). Wordt dus niet te onzeker wanneer iemand een ander antwoord heeft dan jij. Het is echt niet erg om even te blijven hangen om bij te praten met je vrienden, maar overdrijf niet. Het is belangrijk om focus te houden voor je volgende examen. Je kan nu namelijk niets meer aan je antwoorden veranderen.
Handige bonustips
Nu de belangrijkste tips aan bod zijn gekomen, hebben we hieronder nog een aantal kleine bonustips voor je. Deze tips gaan ervoor zorgen dat je zo min mogelijk stress ervaart en zo goed mogelijk bent voorbereid op je examenjaar.
- Laat je niet te veel verleiden door het mooie leven. Zie het zo: wanneer je je examens haalt, heb je een extra lange vakantie en kan je genieten van alles wat het mooie leven te bieden heeft.
- Begin op tijd met leren en oefenen. Dit zal je namelijk ontzettend veel rust geven. Te veel tijdsdruk zorgt vaak voor een negatieve spiraal, waardoor je uiteindelijk het gevoel zal hebben dat je het niet meer aankunt.
- Kies een ‘flexibele’ outfit. Kies voor je examens voor fijn zittende kledingstukken. Het is verstandig om een vest aan te trekken, omdat je deze ook weer uit kunt trekken wanneer het te warm wordt. Zo heb je een ‘flexibele’ outfit.
- Leg alles klaar. Voorkom stress op de dag van je examen en leg alle benodigdheden alvast klaar. Controleer een paar dagen van te voren of je alles überhaupt wel in huis hebt. Even een rekenmachine kopen een uur voor je tentamen wordt lastig.
- Ga naar het laatste schoolfeest. Maar serieus: doe het. Het laatste schoolfeest (of gala) is legendarisch en gaat zorgen voor veel mooie herinneringen die je voor de rest van je leven zal koesteren.
- Plan een examenreis. Heerlijk op reis met je vrienden na de examenperiode. Dit is een prettig vooruitzicht, waardoor je nóg gemotiveerder zal zijn voor je eindexamens. Een budgetreis boek je bijvoorbeeld via Hotelkamerveiling.nl. Hier schreven wij recent een review over.
Conclusie
Hopelijk heb je nu voldoende tips om van je eindexamenjaar en van je examens een succes te maken. Wij hebben er vertrouwen in dat het je gaat lukken! Moraal van het verhaal is: blijf rustig, relativeer en bereid jezelf gewoon goed voor. Een goede voorbereiding is het halve werk en daar is niets aan gelogen. Vergeet natuurlijk niet een beetje te genieten van je laatste jaar op de middelbare. Je tijd op de middelbare school zal je niet snel vergeten. Het is zonde om je eindexamenjaar de boeken in te laten gaan als een ontzettend stressvol jaar.
